Yeni Başlayanlar İçin Glütensiz Beslenme
Glüten; buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir. Adı, su ile karıştırıldığında yapışkan bir kıvam kazandığından, Latince "tutkal” kelimesinden gelmektedir. Bu tutkal benzeri özellik, ekmeği fırında pişirme yeteneği veren yapışkan bir ağ oluşumuna yardımcı olmasının yanı sıra, ekmeklere kolay çiğnenir ve doyurucu bir doku kazandırır.
Ne yazık ki birçok insan glüten içeren gıdaları tükettikten sonra rahatsızlık duyuyor. Bu rahatsızlıkların en şiddetli haline ise çölyak hastalığı adı veriliyor.
Çölyak, vücudun kendisine istemsizce zarar verdiği bir bağışıklık bozukluğudur. Bu hastalık dünya genelinde toplumun %1’ini etkiler ve bağırsaklara ciddi rahatsızlık verebilir. Eğer glüten tükettikten sonra kendinizi rahatsız hissediyorsanız, doktorunuzdan çölyak konusunda bir test yapmasını istemeniz doğru olacaktır.
Çölyak hastalığı olmayan, ancak glütene duyarlı olabileceğini düşünenler, semptomlarının iyileşip iyileşmediğini görmek için birkaç hafta boyunca glütensiz bir diyet uygulayabilirler. Birkaç hafta sonra glüten içeren besinleri tekrar diyetinize ekleyebilir ve semptomları test edebilirsiniz. Glütensiz bir diyet semptomlarınıza yardımcı olmazsa, başka bir sebebin sindirim sorunlarına neden olması muhtemeldir. Tüm bu diyet denemesi süresince bir doktordan veya diyetisyenden yardım almanız gerekmektedir.
Glütenden tamamen kaçınmak zorlayıcı olabilir. Bunun nedeni, gıdalara eklenen pek çok yaygın içerikte glüten bulunmasıdır. Glüten içeren başlıca gıdalar şu şekildedir:
· Buğday kepeği, buğday unu, makarna ve irmik gibi buğday bazlı gıdalar
· Arpa
· Çavdar
· Malt
· Bira mayası
Bunların yanı sıra, aşağıda glüten içeren içeriklere sahip olan bazı yiyecekleri görebilirsiniz:
· Bütün buğday bazlı ekmekler
· Bütün buğday bazlı makarnalar
· Kekler, kurabiyeler, pizza ve hamur işleri
· Şeker, müsli bar, kraker, aromalı cips, patlamış mısır, simit gibi atıştırmalıklar
· Soya sosu, teriyaki sosu, hoisin sosu, salata sosları
· Bira ve aromalı alkollü içecekler
Glütenden kaçınmanın en kolay yolu, işlenmemiş ve tek bileşenli yiyecekler yemektir. Aksi takdirde satın aldığınız tüm ürünlerde gıda etiketlerini okumalı ve "glütensiz” seçenekleri tercih etmelisiniz.
Yulaf, doğal olarak glütensiz bir gıdadır. Bununla birlikte genellikle buğday bazlı gıdalar ile aynı fabrikada işlendiği için glüten içeriğine bulaşabilir.
Glütensiz Diyette Yenebilecek Besinler
Sağlıklı ve lezzetli yemeklerin tadını çıkarabilmeniz için bol miktarda glütensiz seçenek vardır. Aşağıdaki gıdalar doğal olarak glütensizdir, bu gıdaların üzerine tıklayarak mağazamızda ilgili ürüne kolayca gidebilirsiniz:
· Etler ve balıklar
· Yumurta
· Süt ürünleri
· Kinoa
· Nişastalı gıdalar
· Fındık ve diğer kuruyemişler
· Bütün bitkisel yağlar ve tereyağı
· Otlar ve baharatlar
· Bira hariç çoğu içecek
Bir gıda maddesinin glüten içerip içermediğinden emin değilseniz, en doğru çözüm gıda etiketlerini okumaktır.
Çoğu insan, herhangi bir olumsuz etki yaşamadan glüten tüketebilir. Bununla birlikte, çölyak hastalığı ve glüten duyarlılığı olan kişiler, zararlı etkiler yaşamamak adına glüten içeren gıdalar tüketmekten kaçınmalıdır.
Glütensiz bir diyet, genel anlamda pek çok sağlık yararı sağlayabilir. Sindirim semptomlarını hafifletmek, iltihabı azaltmak, enerjiyi yükseltmek ve kilo kaybına yardımcı olmak bu yararların bazılarıdır. Ancak glütensiz bir diyete geçmeden önce mutlaka bir doktordan ya da diyetisyenden destek almak gerekmektedir.